ร้านคาเฟ่แจงดราม่า เปิดโซนถ่ายทอดเรื่องราว “โรงงานคัดใบยาสูบ” ยันไม่ได้จัดตั้งขึ้นเพื่อความบันเทิง ต้องการพื้นที่สำหรับการเรียนรู้ ไม่มีเจตนาลดทอนคุณค่าของอาชีพ หรือเหยียบย่ำศักดิ์ศรีใคร

กลายเป็นประเด็นที่ถูกพูดถึงในโลกออนไลน์ เมื่อผู้ใช้เฟซบุ๊กรายหนึ่งได้เผยภาพ ขณะตัวเองนั่งอยู่ในร้านคาเฟ่ในจังหวัดเชียงใหม่ พร้อมบอกว่ามีการแบ่งส่วนโรงงานคัดใบยาสูบมาทำร้านกาแฟ

ซึ่งหลังจากโพสต์ดังกล่าวถูกเผยแพร่ออกไป ก็เกิดกระแสถูกวิพากษ์วิจารณ์เป็นจำนวนมาก เนื่องจากหลายคนมองถึงความไม่เหมาะสม ที่ฉากหลังของร้านคาเฟ่ดังกล่าวเป็นกลุ่มแรงงานกำลังนั่งคัดใบยาสูบ บ้างก็บอกว่าเป็นการสะท้อนให้เห็นถึงการแบ่งชนชั้นอย่างชัดเจน ขณะที่บางส่วนก็ตั้งคำถามเชื่อมโยงไปถึงลักษณะของ Human zoo

ซึ่งต่อมาทางเจ้าของโพสต์ก็ได้แสดงความคิดเห็น โดยระบุว่า “เพิ่งได้เห็นคอมเมนต์ที่หลากหลาย ก่อนอื่นขอ respect วิถีชุมชนที่ทำให้เกิดวัฒนธรรมและอาชีพที่หลากหลาย และต้องขอบคุณร้านค้า คาเฟ่ต่างๆ ที่ทำให้คนทั่วไปได้มีโอกาสเห็นวิถีชีวิตจริง ซึ่งยังดำรงอยู่ เหมือนคาเฟ่ไร่ชา ร้านคาเฟ่เถียงนา ร้านคาเฟ่ศูนย์ทอผ้า ฯลฯ หลายที่เปิดโอกาสให้คนเข้าไปมีส่วนร่วมเรียนรู้ หรือมีส่วนในกิจกรรม

เราไม่เห็นด้วยกับคำว่า Human zoo เพราะแสดงถึงความคิดตื้นเขินแบบมองทุกอย่างเหมารวมของผู้พูด และเป็นการย่ำยีหัวใจคนที่นั่งทำงานอยู่ เขามีเกียรติ มีศักดิ์ศรี ต้องเคารพในวิถีชีวิตของเขาค่ะ และขอบคุณที่ได้ร่วมแบ่งปันวิถีชีวิตให้คนรุ่นหลังได้ดู คุณยายเราเคยเป็นหนึ่งในคนที่ทำงานยาสูบ ทั้งคัดและแยกใบยา ได้เห็นแล้วทำให้นึกถึงตอนเด็กๆ ที่เคยไปวิ่งเล่นในโรงงานยาสูบด้วยค่ะ”

ขณะที่ร้านคาเฟ่ก็ได้ออกมาโพสต์ชี้แจงถึงประเด็นดราม่าที่เกิดขึ้น ผ่านทางเพจเฟซบุ๊ก โดยระบุว่า เรียนทุกท่าน

…

“จากกระแสข่าวที่เกิดขึ้น ทางร้านได้รับทราบข้อมูลเป็นที่เรียบร้อยแล้ว และต้องขอเรียนตามตรงว่า พวกเรารู้สึกตกใจไม่น้อยที่หลายท่านอาจเข้าใจเจตนาของการเปิดร้านคาเฟ่แห่งนี้คลาดเคลื่อนจากสิ่งที่เราตั้งใจไว้

ทางร้านจึงใคร่ขอชี้แจงด้วยความเคารพว่า พื้นที่ซึ่งปัจจุบันเป็นที่ตั้งของร้านนั้น เดิมเป็นสถานที่ประกอบธุรกิจโรงงานคัดใบยาสูบ ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานของครอบครัวเรา ดำเนินกิจการต่อเนื่องมาตั้งแต่รุ่นคุณปู่ สืบทอดมาสู่รุ่นคุณพ่อ และปัจจุบันดำเนินงานโดยคุณอาของดิฉัน

ดิฉันเองก็มีความตั้งใจจะสานต่อสิ่งที่บรรพบุรุษของเราร่วมกันสร้างไว้ แต่ในรูปแบบที่เปิดกว้างให้ผู้คนได้เข้าถึง และเห็นคุณค่าของประวัติศาสตร์แห่งนี้ จึงเกิดเป็นแนวคิดในการทำร้านอาหารและคาเฟ่ขึ้นมา โดยคงไว้ซึ่งจิตวิญญาณของโรงงานดั้งเดิม

เราได้ว่าจ้างนักออกแบบที่มีแนวทางอนุรักษ์ความงามของสถาปัตยกรรมเดิมอย่างจริงจัง เพื่อออกแบบพื้นที่ให้สามารถเล่าเรื่องราวของอดีต ผ่านโครงสร้างเดิม และห้องจัดแสดงข้อมูลเกี่ยวกับธุรกิจครอบครัว ตั้งแต่การปลูกใบยา การบ่ม และการคัดใบยาสูบ ซึ่งในช่วงฤดูกาลเดือนมกราคมถึงพฤษภาคม ยังมีการดำเนินงานคัดใบยาจริง โดยคนงานดั้งเดิมที่มีทักษะเฉพาะทาง ไม่ได้ว่าจ้างเพื่อแสดงโชว์ แต่เป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นจริงทุกปี พร้อมค่าตอบแทนที่เป็นธรรม

คาเฟ่แห่งนี้ไม่ได้จัดตั้งขึ้นเพื่อความบันเทิง แต่ตั้งใจจะเป็นพื้นที่สำหรับการเรียนรู้ ถ่ายทอดเรื่องราวของอาชีพที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และเคารพในศักดิ์ศรีของทุกแรงงานเสมอมา

พวกเราขอยืนยันด้วยความจริงใจว่า ไม่เคยมีเจตนาในการลดทอนคุณค่าของอาชีพใดๆ หรือเหยียบย่ำศักดิ์ศรีของผู้ใดทั้งสิ้น ตรงกันข้าม เราเชื่อมั่นว่า ทุกอาชีพล้วนมีคุณค่า และทุกคนมีศักดิ์ศรีที่ควรได้รับการเคารพอย่างเท่าเทียม

สุดท้ายนี้ ทางร้านขอขอบพระคุณทุกความคิดเห็นที่มอบให้กับเรา เราจะนำข้อเสนอแนะไปพัฒนา และจะดำเนินธุรกิจด้วยความเคารพ ความตั้งใจ และความรับผิดชอบต่อสังคมอย่างดีที่สุดเสมอมา”

ล่าสุดวันที่ 25 เม.ย. 68 ทีมข่าวลงพื้นที่พบกับเจ้าของร้าน ซึ่งไม่ขอให้สัมภาษณ์ แต่ได้ทำการชี้แจงผ่านทางหน้าเพจของร้านไปแล้ว ยืนยันว่าเป็นร้านที่เปิดมานานกว่า 3 ปี เป็นอาชีพดั้งเดิมของครอบครัวที่ทำกันตามปกติ แต่มีแนวคิดอยากอนุรักษ์ และถ่ายทอดอาชีพทำใบยาสูบที่ปัจจุบันแทบจะเลือนหายไปแล้ว ให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้ รวมทั้งกระบวนการผลิต ขั้นตอนต่างๆ อีกทั้งพ่ออุ้ยแม่อุ้ยที่ทำใบยาสูบก็ยินดีที่จะถ่ายทอดภูมิปัญญา และอาชีพเก่าแก่ของครอบครัว ซึ่งปัจจุบันคนที่มีความชำนาญเหล่านี้แทบจะเลือนหายไป

ขณะที่ลูกค้าที่มาใช้บริการท่านหนึ่ง ซึ่งยอมรับว่าเพิ่งทราบดราม่าที่เกิดขึ้นก่อนมาร้านนี้ไม่กี่ชั่วโมง ตั้งใจมาชิมกาแฟ และมาชมบรรยากาศของร้าน ส่วนตัวเคยเห็นการทำยาสูบแบบนี้แต่หาชมได้ยาก ภาพที่ถูกสื่อออกไปจนเกิดดราม่า อาจเป็นมุมภาพที่ทำให้สื่อความหมายไปในทางที่ทำให้คนเข้าใจผิด เมื่อมาเห็นด้วยตาตัวเอง มุมมองที่เห็นก็แตกต่างจากที่หลายคนคิดเห็น เพราะมองว่าเป็นอีกหนึ่งจุดขายของร้าน ที่อยากจะเน้นการนำเสนอเรื่องราวของอาชีพการทำใบยาสูบ ส่วนตัวมองว่าไม่ได้แตกต่างจากการนำเสนอ process ของการทำกาแฟ แต่เป็น process ของการทำใบยาสูบแบบดั้งเดิมเท่านั้น